Κατά το άρθρο 1003 ΑΚ «ο κύριος ακινήτου έχει υποχρέωση να ανέχεται την εκπομπή καπνού, αιθαλής αναθυμιάσεων, θερμότητας, θορύβου δονήσεων ή άλλες παρόμοιες επενέργειες που προέρχονται από άλλο ακίνητο, εφόσον αυτές δεν παραβλάπτουν σημαντικά τη χρήση του ακινήτου του ή προέρχονται από χρήση συνήθη για ακίνητα της περιοχής του κτήματος από το οποίο προκαλείται η βλάβη». Κατά την έννοια του νόμου, ως εκπομπές ή επενέργειες που προέρχονται από άλλο ακίνητο, γειτονικό ή όχι, νοούνται οι υλικές, αλλά μόνο του είδους του πιο πάνω άρθρου, δηλαδή μόνο εκείνες που αφορούν τα λεγάμενα αστάθμητα στοιχεία [1]. Είναι αδιάφορο αν οι εκπομπές ή επενέργειες προέρχονται από το βλάπτον ακίνητο από πρόσωπο ή ζώο, λ.χ. γαυγίσματα σκύλων, κραυγές χηνών, κοάσματα βατράχων που βρίσκονται σε τεχνητές λίμνες κλπ [2].

Η έννοια δε της συνήθους χρήσεως (1003 ΑΚ) ή ενοχλήσεως δεν είναι στατική και διαρκώς εξελίσσεται και μάλιστα όλο και ευρύτερα λόγω της διαρκώς εξελισσομένης, με παντοειδή επιβάρυνση, κοινωνικής ζωής. Και φυσικά το κοινωνικό άτομο προσπαθεί να γίνει πιο ανεκτικό στις παραπάνω εντεινόμενες καθημερινές προσβολές από τα διάφορα εξωγενή ερεθίσματα, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι ο καθημερινός βιολογικός ρυθμός της ζωής πρέπει να διαταράσσεται. Αντίθετα ο ρυθμός αυτός πρέπει αφ’ ενός μεν να βρίσκεται σε ανεκτά όρια λειτουργίας του, αφετέρου δε να χαλαρώνει δια της καθ’ οιονδήποτε τρόπον αναπαύσεως του ανθρώπου. Η ανάπαυση είναι ανάγκη φυσική-βιολογική και επιτυγχάνεται με την με οποιονδήποτε τρόπο ησυχία του ατόμου όταν απαιτείται. Γι` αυτό και η τελευταία αποτελεί προστατευόμενο έννομο αγαθό μια και είναι το προπύργιο της ψυχικής ακεραιότητας του ατόμου [3].

Εξάλλου, σύμφωνα με το άρθρο 682 παρ. 1 του Κ.Πολ.Δ., κατά την ειδική διαδικασία των άρθρων 683 έως 703 του ίδιου κώδικα, τα Δικαστήρια σε επείγουσες περιπτώσεις ή για την αποτροπή επικείμενου κινδύνου, μπορούν να διατάσσουν ασφαλιστικά μέτρα για την εξασφάλιση ή διατήρηση ενός δικαιώματος ή τη ρύθμιση μιας κατάστασης, κατά δε το άρθρο 731 του ΚΠολΔ, ασφαλιστικό μέτρο είναι η προσωρινή ρύθμιση καταστάσεως που συνίσταται στο ότι το δικαστήριο δικαιούται να διατάξει της ενέργεια, ή παράλειψη, ή ανοχή ορισμένης πράξης. Από το συνδυασμό των διατάξεων αυτών, σαφώς συνάγεται ότι η προσωρινή ρύθμιση καταστάσεως ως ασφαλιστικό μέτρο χωρεί, όσες φορές από το γειτονικό ακίνητο εκπέμπονται καπνός, αιθάλη, θόρυβος κ.λ.π. που παραβλάπτουν σημαντικά τη χρήση άλλου γειτονικού ακινήτου, ήτοι εκπομπές που προέρχονται από ασυνήθιστη χρήση για τα ακίνητα της περιοχής του κτήματος από το οποίο προκαλείται η βλάβη, καθόσον με τις παραπάνω εκπομπές ή ενέργειες προσβάλλεται το δικαίωμα χρήσεως του ακινήτου που βλάπτεται. Στις περιπτώσεις δε που οι επενέργειες ή οι εκπομπές υπερβαίνουν τα όρια που θέτει το άρθρο 1003 του ΑΚ, αυτές συνιστούν διατάραξη της νομής του ιδιοκτήτη του βλαπτόμενου ακινήτου ο οποίος δικαιούται να εγείρει την αγωγή της διατάραξης της νομής (989 Α.Κ.), ή σε επείγουσες περιπτώσεις την αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά τις διατάξεις των άρθρων 733 – 734 του ΚΠολΔ [4].

Άννα Ρεγκούτα, Δικηγόρος

e–mail: info@efotopoulou.gr

Απόσπασμα της υπ’ αριθμ. 156/2019 αποφάσεως του Ειρηνοδικείου Αμαρουσίου (ΑΣΦ)

[1] βλ. Γ. Μπαλή, Εμπρ. Δίκ., έκδ. 4η, παρ. 33, Α. Τούση, Εμπορ.Δ., έκδ. 3η, παρ. 71, Α. Παπαχρήστου, Εμπορ.Δ., έκδ. 2η, σελ. 190, ΕφΑθ 887/62, ΝοΒ 11.11.1017. Αλλιώς Α. Γεωργιάδης, εις Γεωργιάδη – Σταθοπούλου ΑΚ, 1003 αρ. 10, που υποστηρίζει ότι στην έννοια του νόμου περιλαμβάνονται και οι αποκαλούμενες “ιδεατές εκπομπές”

[2] βλ. ΜΠρΑθ 7516/1989, Αρμ 1989/673, ο.π. Γ. Μπαλή, Εμπρ. Δ., παρ. 33, Α. Τούση, Εμπρ.Δ., παρ. 71 , Α. Παπαχρήστου, Εμπρ.Δ., σελ. 190, Π. Τζίφρα, Ασφ. μέτρα, έκδ. 3η, σελ. 276

[3] Εισήγηση Δ. Νιόζη στη φιλοσοφία του Ποινικού Δικαίου του μεταπτυχιακού τμήματος Ποινικ. Επιστήμης Πανεπ/μίου Θες/νίκης 1984 Ή κοινή ησυχία”. Επίσης βλ. την υπ` αριθ. 95/1964 Πταισματοδικείου Σκοπέλου του ιδίου, Ποιν. Χρονικά ΙΕ/1965, ΜΠρΧαλκ 91/2004, ΝοΒ 2005/320, ΜΠρΒολ 1214/2003, ΕλλΔ/νη 2004/631, ΕιρΘεσσαλ 1376/1986, ΕλλΔ/νη 1988/589, ΕιρΡοδ 131/2003, ΕιρΜυλοπ 15/2002 ΤΝΠ Νόμος).

[4] βλ. Κ. Παπαδόπουλου «αγωγές εμπραγμάτου δικαίου τόμος Β`, 1992, σελ. 76 παρ. 28, Πολ.Μ Πρωτ. Θεσ. 720/1992, Αρμ. 1992/261, Πολ.Πρωτ.Ορ. 34/1989, Αρχ.Νομ. 43. 378).