Κατά την διάταξη του άρθρου 391 παρ. 1 ΚΠολΔ, αν το δικαστήριο διορίζει πραγματογνώμονες, κάθε διάδικος μπορεί να διορίσει από ένα τεχνικό σύμβουλο, που έχει την ικανότητα να διορισθεί πραγματογνώμονας. Ο διορισμός υπό του διαδίκου τεχνικού συμβούλου γίνεται εγγράφως ή προφορικώς με δήλωση είτε ενώπιον του δικαστηρίου ή του εντεταλμένου δικαστή, η οποία καταχωρίζεται στα πρακτικά ή την έκθεση, είτε ενώπιον της Γραμματείας του δικαστηρίου και συντάσσεται έκθεση (αρ. 392 παρ. 1 ΚΠολΔ) χωρίς να απαιτείται επί πλέον και κοινοποίηση της περί διορισμού του τεχνικού συμβούλου δηλώσεως στον αντίδικο του διορίζοντος ή τον διορισθέντα πραγματογνώμονα  (σχετ. ΑΠ Ολ 12/1990 ΕλλΔνη 1990, 800, ΑΠ 715/2006 ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 1493/2003 ΑρχΝ 2004,1991, ΑΠ 249/1996 ΤΠΝ).

Περαιτέρω, από τις διατάξεις των άρθρων 391 και 392 του Κ.Πολ.Δικ., προκύπτει ότι οι νόμιμα διορισθέντες τεχνικοί σύμβουλοι των διαδίκων, βοηθούν με τις τεχνικές τους γνώσεις τον διάδικο που τους διόρισε, μπορούν δε να παρίστανται σε όλες τις διαδικαστικές πράξεις, όπου παρίστανται οι πραγματογνωμοσύνες και έχουν τις εξουσίες των άρθρων 380 § 1 και 382 § 2, δηλ. να λάβουν γνώση των χρήσιμων, για τη γνωμοδότησή τους, στοιχείων της δικογραφίας και να παρίστανται στις συνεδριάσεις, να υποβάλλουν ερωτήσεις και να ζητούν την ανάγνωση εγγράφων. Στις πράξεις όμως που ενεργεί ο πραγματογνώμονας για να επιτελέσει το έργο του (λ.χ. επίσκεψη στο επίδικο, μετρήσεις, ιατρικές εξετάσεις, έλεγχος βιβλίων, γραφολογική παραβολή υπογραφών), δεν έχουν δικαίωμα να παρίστανται οι διάδικοι ή οι τεχνικοί τους σύμβουλοι (και συνεπώς δεν πρέπει να καλούνται), διότι δεν πρόκειται για διενέργεια διαδικαστικών πράξεων, κατά την έννοια των άρθρων 382 § 1 και 392 παρ. 2 Κ.Πολ.Δικ.(ΑΠ 1025/2014 Δημ.ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 288/2009 ΝΟΒ 2010/897). Επιπλέον, από τις ίδιες ως άνω διατάξεις (391 και 392 ΚΠολΔ), προκύπτει ότι οι τεχνικοί σύμβουλοι μπορούν, αφού οι πραγματογνώμονες υποβάλουν τη γνωμοδότησή τους και πριν συζητηθεί η υπόθεση, να αναπτύξουν τις γνώμες τους για τη γνωμοδότηση των πραγματογνωμόνων προφορικά ενώπιον του δικαστηρίου ή να τις υποβάλουν εγγράφως, καθώς και να υποβάλλουν ερωτήσεις και στους πραγματογνώμονες  (ίδετε ΕφΠειρ 34/2015 και ΑΠ 1025/2014, δημοσιευμένες σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).

Άννα Ρεγκούτα, Δικηγόρος

e-mail: [email protected]