Κατά το άρθρο 1031 ΑΚ, ο κύριος ακινήτου έχει υποχρέωση, αφού ληφθεί υπόψη και το δικό του συμφέρον, να επιτρέπει έναντι ανάλογης αποζημίωσης την  εναέρια ή την υπόγεια διέλευση διαμέσου του ακινήτου σωλήνων νερού ή  φωταερίου ή ηλεκτρικών καλωδίων για την εξυπηρέτηση άλλων ακινήτων. Η εγκατάσταση γίνεται με τον περισσότερο πρόσφορο και λιγότερο επαχθή τρόπο για το ακίνητο, με δαπάνες εκείνου που έχει δικαίωμα διέλευσης.

Από την ως άνω διάταξη προκύπτει ότι ο καθιερούμενος μ` αυτήν περιορισμός της κυριότητας, εγκείμενος στην έναντι ανάλογης αποζημιώσεως υποχρέωση του κυρίου αγροτικού ή αστικού ακινήτου να ανεχθεί την εναέρια ή υπόγεια διέλευση διαμέσου του ακινήτου των σωλήνων νερού για την εξυπηρέτηση άλλων ακινήτων και διεπόμενος από την αρχή της φειδούς, υπό την έννοια ότι δεν πρέπει να παραβλάπτεται σπουδαίως το συμφέρον του κυρίου, δεν εκτείνεται και στη διοχέτευση διαμέσου του βαρυνομένου ακινήτου ύδατος, το οποίο δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Τούτο γιατί η ερμηνευόμενη διάταξη του άρθρου 1031 ΑΚ είναι προφανές ότι έχει υπόψη της σωλήνες διοχετεύσεως (λήψεως) μόνο καθαρού ύδατος, το οποίο, διοχετευόμενο στο εξυπηρετούμενο ακίνητο, θα καταναλώνεται εξ ολοκλήρου σ` αυτό, χωρίς να ανακύπτει εξ  ολοκλήρου ανάγκη μετά ταύτα αποχετεύσεώς του.

Όλη η οικονομία του άρθρου 1031 ΑΚ υπαγορεύει την ως άνω ερμηνεία του, αφού οι αναφερόμενοι σ’ αυτό σωλήνες φωταερίου ή ηλεκτρικών καλωδίων, όπως είναι προφανές,  χρησιμεύουν προς λήψη και όχι προς αποβολή φωταερίου ή ηλεκτρικού ρεύματος. Το ίδιο δε, ισχύει και για τους σωλήνες νερού (ολ.ΑΠ 4/1995 ΕλλΔνη 35.587)[1].

Από τη διάταξη, λοιπόν, του άρθρου 1031 ΑΚ ερμηνευομένη σε συσχετισμό και με το άρθρο 1029 ΑΚ συνάγεται ότι με αυτήν καθιερώνεται περιορισμός της κυριότητος συνιστάμενος στην έναντι ανάλογης αποζημιώσεως υποχρέωση του κυρίου ακινήτου, αστικού ή αγροτικού, να ανεχθεί την εναέρια ή υπόγεια διέλευση υδραγωγών σωλήνων (σωλήνων νερού) για τη διοχέτευση, ήτοι τη λήψη καθαρού ύδατος προς τον σκοπό καταναλώσεως αυτού, όχι όμως και για την αποχέτευση αχρήστου ύδατος, όπως είναι και το όμβριο ύδωρ που ενδεχομένως λιμνάζει μέσα στο ακίνητο. Η ερμηνευτική αυτή εκδοχή συνάγεται όχι μόνο από την γραμματική διατύπωση (υδραγωγών σωλήνων ή σωλήνων νερού) του νόμου, αλλά, και από την αρχή της φειδούς η οποία στην προκειμένη περίπτωση επιβάλλει να μην παραβλάπτεται σπουδαίως το συμφέρον του κυρίου του οποίου η κυριότητα επιδιώκεται να περιορισθεί[2].

Ωστόσο, κατά τη δεύτερη άποψη (μη κρατούσα) που ερμηνεύει την ΑΚ 1031, σκοπός τις διατάξεως είναι να περιλάβει κάθε περίπτωση διελεύσεως σωλήνων  νερού, που δεν  έχει  προβλεφθεί στην ΑΚ 1029. Επομένως, αυτή ρυθμίζει τη δια μέσου του γεινονικού κτήματος και με σωλήνες  διοχέτευση  οποιουδήποτε νερού, από όπου και αν προέρχεται (όχι μόνο από πηγή πηγάδι ή ποταμό) και την αποχέτευση του νερού, που δεν μπορεί  πια  να  χρησιμοποιηθεί. Κατά την άποψη αυτή η ερμηνεία της διατάξεως του άρθρου 1031 ΑΚ πρέπει να  γίνει όχι με βάση την αυστηρή προσήλωση στη διατύπωση, αλλά ενόψει και του  σκοπού  που  επιδιώκει. Η διάταξη  αυτή  (όσο  αφορά τους υδραγωγούς σωλήνες) σκοπεί να καλύψει τις περιπτώσεις που δεν υπάγονται στην ΑΚ 1029 και διαφορετικά θα έμεναν αρρύθμιστες.

Αγγελική Λιγοψυχάκη, ασκ. δικηγόρος

Email: [email protected]

[1] Βλ. την υπ’ αριθμόν 76/1997 απόφαση του Πρωτοδικείου Καβάλας, δημοσιευμένη σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ

[2] Βλ. την υπ’ αριθμόν 1752/2001 απόφαση του Αρείου Πάγου, δημοσιευμένη σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ