Σύμφωνα με το υπ’ αρ. 26/2021 έγγραφο της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων, ανηρτημένο στο Πρωτοδικείο Αθηνών απαντώνται ερωτήματα σχετικά με τη διαδικασία της διαμεσολάβησης.
Τα ερωτήματα είναι: Εάν για την πληροφόρηση αρχικά της γραμματείας και μετέπειτα του Δικαστηρίου που θα επιληφθεί της υποθέσεως, αρκεί, πέραν της υποχρέωσης αναγραφής του τρόπου γνωστοποίησης του άρ. 7 παρ. 4, η καταγραφή των ανωτέρω ημερομηνιών στο ίδιο το Πρακτικό Περαίωσης της ΥΑΣ το οποίο υπογράφεται από όλα τα μέρη, τους πληρεξουσίους και το διαμεσολαβητή ή απαιτείται και η προσκόμιση των ίδιων των γνωστοποιήσεων (email που έχουν σταλεί, αποδεικτικά συστημένης επιστολής ή άλλου τρόπου ηλεκτρονικής ενημέρωσης) και των αποδεικτικών αυτών, και αν υπάρχει διαφοροποίηση ανάλογα με το εάν ο ενάγων παρέστη στην ΥΑΣ ή όχι;
Περαιτέρω, σε περίπτωση αναστολής λόγω υπαγωγής της διαφοράς σε διαμεσολάβηση, μετά τη διεξαγωγή της ΥΑΣ, ή και σε περιπτώσεις που ενώ δεν προβλέπεται η διεξαγωγή της ΥΑΣ, εντούτοις τα Μέρη εκουσίως προβαίνουν σε υπογραφή συμφωνητικού Υπαγωγής της διαφοράς για την οποία έχει ασκηθεί η αγωγή – εάν είναι υποχρεωτική η προσκόμιση του συμφωνητικού υπαγωγής στη γραμματεία του Πρωτοδικείου εντός τής αρχικής προθεσμία των 100 ημερών ή εντός της προθεσμίας κατάθεσής των προτάσεων συνυπολογιζομένης και της αναστολής που υπολογίστηκε από τη γνωστοποίηση της πρόσκλησης για την ΥΑΣ μέχρι τη διεξαγωγή αυτής;
Επί των υποβληθέντων ερωτημάτων, κατά τη γνώμη της ως άνω Επιτροπής, πρόσήκει η κατωτέρω αναφερόμενη απάντηση: Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 9 παρ. 1 και 3 του Ν. 4640/19, «1. Η έγγραφη γνωστοποίηση του διαμεσολαβητή … για τη διεξαγωγή της υποχρεωτικής αρχικής συνεδρίας ή η συμφωνία της εκούσιας … διαμεσολάβησης …. αναστέλλει την παραγραφή ….. και τις δικονομικές προθεσμίες των άρθρων 237 και 238 ΚΠολΔ, για όσο χρόνο διαρκεί η διαδικασία διαμεσολάβησης». «3. Οι δικονομικές προθεσμίες της παραγράφου 1 συνεχίζονται από τη σύνταξη πρακτικού μη επίτευξης συμφωνίας ….. ή από τη με οποιονδήποτε τρόπο ολοκλήρωση ….. . Στην περίπτωση επίτευξης συμφωνίας, η συνέχιση των δικονομικών προθεσμιών δικαιολογείται για αντικείμενα της δίκης που δεν καλύπτονται από τη συμφωνία των μερών».
Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι η αναστολή των προθεσμιών στην ΥΑΣ, ισχύει από την έγγραφη γνωστοποίηση του διαμεσολαβητή και στην εκούσια διαμεσολάβηση, από την ημερομηνία του συμφωνητικού υπαγωγής και παύει -στην ΥΑΣ- την ημερομηνία υπογραφής του πρακτικού περάτωσης ΥΑΣ και -στην εκούσια- την ημερομηνία πρακτικού αποτυχίας ή εν μέρει επιτυχίας.
Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 7 παρ. 7 του ν. 4640/2019 «7. Εφόσον τα μέρη αποφασίσουν να συνεχίσουν τη διαδικασία της διαμεσολάβησης ……. συντάσσεται έγγραφο συμφωνίας υπαγωγής της διαφοράς στη διαδικασία της διαμεσολάβησης και ακολουθείται η διαδικασία του άρθρου 5 του παρόντος, η οποία θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός 40 ημερών, που υπολογίζονται από την επομένη της λήξης της ανωτέρω εισκοσαήμερης ή τριακονθήμερης προθεσμίας. Τα μέρη δύνανται να συμφωνούν παράταση της προθεσμίας των 40 ημερών …».
Στην περίπτωση της ΥΑΣ, είτε παραστάθηκαν όλα τα μέρη είτε όχι, ο διαμεσολαβητής θα πρέπει να προσαρτά στο πρακτικό περάτωσης, πέραν του φύλλου βασικών στοιχείων και τα έγγραφα γνωστοποίησης προς τα μέρη καθώς αποτελούν πλήρη απόδειξη, για την έναρξη ισχύος της αναστολής, η οποία παύει με το πρακτικό περάτωσης ΥΑΣ.
Συνεπώς με τη σύνθεση σε σώμα (με συνδετικές σφραγίδες) των τριών στοιχείων (Πρακτικό περάτωσης ΥΑΣ, φύλλο βασικών στοιχείων και αποδεικτικά γνωστοποίησης) επιτυγχάνεται πλήρης απόδειξη έναρξης και λήξης της αναστολής.
Στην περίπτωση εκούσιας διαμεσολάβησης (άνευ ΥΑΣ), η έναρξη ισχύος της αναστολής αποδεικνύεται με το πρακτικό υπαγωγής και παύει με το πρακτικό αποτυχίας ή εν μέρει επιτυχίας.
Στην περίπτωση εκούσιας διαμεσολάβησης (κατόπιν ΥΑΣ) ισχύουν τα αμέσως ανωτέρω, με τη διαφοροποίηση (αρ. 7§7) της συμφωνίας των μερών για την τυχόν παράταση, πέραν των 40 ημερών.
Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει εντός της προθεσμίας των 100 ημερών (ή 130 ημερών / κάτοικος εξωτερικού), να προσκομίζεται στη Γραμματεία του δικαστηρίου, από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του επιμελέστερου των διαδίκων, το αντίστοιχο αποδεικτικό έγγραφο (όπως ανωτέρω αναφέρεται), για να καταστεί εφικτός ο υπολογισμός χρονικής ισχύος και χορήγησης της αναστολής. Στην περίπτωση εκκρεμοδικίας, προκειμένου ο νομοθέτης να αποτρέψει την καταστρατήγηση του δικαίου, οριοθέτησε την χρονική περίοδο προσπάθειας επίλυσης της διαφοράς των μερών (με εκούσια διαμεσολάβηση), στους έξι (6) μήνες, όπως ορίζεται στο άρθρο 4 παρ. 2 εδαφ. γ’ Ν.4640/19 «το Δικαστήριο αναβάλλει υποχρεωτικά τη συζήτηση της υπόθεσης σε δικάσιμ όχι πέραν του εξαμήνου, ……… . Η ίδια συνέπεια επέρχεται και στις λοιπές περιπτώσεις προσφυγής στη διαμεσολάβηση κατά τη διάρκεια της εκκρεμοδικίας της υπόθεσης.» Επισημαίνεται ότι παρίσταται ανάγκη τροποποιήσεως (συμπληρώσεως) των διατάξεων του άρθρου 7 παρ. 4 εδαφ. β’ και παρ.7 εδαφ. β’, καθώς και προσθήκης παραγράφου στο άρθρο 9 του Ν. 4640/19, προς τούτο δε υπεβλήθη σχετική εισήγηση στον Πρόεδρο της ΚΕΔ προς απόφανση υπό των μελών της Επιτροπής (Ανακοίνωση στο Πρωτοδικείο Αθηνών της 22/4/21 εκ μέρους της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων).
Ευγενία Α. Φωτόπουλου, δικηγόρος